Pas tensionit në "trekëndëshin e pushtetit"  Buxheti i vitit 2026 u ngri

Pak minuta para se të fillonte leximi i dytë - përfundimtar - i buxhetit të shtetit për vitin 2026 në Asamblenë Kombëtare, kreu i forcës më të madhe parlamentare GERB-SDS, Bojko Borisov, ndaloi procedurën, duke e kthyer projektligjin për rishikim me fjalët: "derisa të rivendoset dialogu me trepalëshin dhe derisa të gjithë të kuptojnë se si do të menaxhohet në vitet e ardhshme, ne do të punojmë me buxhetin e vjetër".

Nga ana e tij, Kryeministri Rosen Zheljazkov i premtoi qeverisë këtë javë se do të përpiqet të rivendosë dialogun me sindikatat dhe punëdhënësit. "Ne do të përpiqemi të arrijmë tregues makroekonomikë të buxhetit që janë të kënaqshëm për një pjesë të madhe të biznesit, për një pjesë të madhe të shoqërisë" - tha ai në një deklaratë, në prani të Ministres së Financave Temenuzhka Petkova dhe përfaqësuesve të partive që formojnë shumicën parlamentare.

"Kemi kohë të mjaftueshme në dhjetor për të arritur ato pritje ose për të shpjeguar ato probleme që janë theksuar si defekte në projektbuxhetin, në mënyrë që në fund të fundit të kemi një buxhet të balancuar që përmbush spektrin politik të qeverisë" - shpjegoi Rosen Zheljazkov.

Zgjidhja parlamentare e nyjës së ngushtë buxhetore ndodh pas pakënaqësisë serioze publike dhe kritikave të thella të parametrave të kornizës financiare nga analistët ekonomikë dhe dështimit të të ashtuquajturave "negociata trepalëshe" me organizatat e punëdhënësve dhe sindikatat, të cilat zakonisht i paraprijnë votimit të buxhetit në Asamblenë Kombëtare.

• Komisioni Evropian ndezi dritën e kuqe për deficitin buxhetor në vitin 2026

Me një zinxhir njerëzor rreth Kuvendit Popullor, fishkëllima kundër deputetëve ndërsa ata largoheshin nga parlamenti dhe një demonstrim në të ashtuquajturin "trekëndëshi i pushtetit", siç njihet hapësira në qendër të Sofjes midis ndërtesës së Kuvendit Popullor, Këshillit të Ministrave dhe Presidencës, më 26 nëntor, mijëra qytetarë shprehën pakënaqësinë e tyre me qeverisjen e vendit. 

Përballje dhe përshkallëzim

Pavarësisht thirrjes fillestare për një protestë paqësore, u krijua tension. Gjatë demonstratës, protestuesit hodhën shishe dhe fishekzjarre drejt policisë, dhe policia raportoi gjithashtu një përpjekje për të përmbysur një furgon policie, për të bllokuar rrugët dhe për të bllokuar hyrjen në parlament. Dhe megjithëse organizatorët e protestës bënë thirrje për racionalitet dhe qetësi, pati edhe të lënduar - tre oficerë policie dhe tre protestues. 

Opozita gjithashtu bëri thirrje që buxheti të tërhiqet - kjo u bë nga një nga bashkëkryetarët e "Bullgarisë Demokratike", Atanas Atanasov, i cili këmbënguli që qeveria "të tërhiqet dhe të rishikojë projektbuxhetin", duke marrë parasysh tensionin publik, veçanërisht në prag të futjes së euros.

Reagimet politike – argumente dhe thirrje

Zëvendëspresidentja Ilijana Jotova gjithashtu ndau të njëjtin qëndrim ndaj qytetarëve: "Unë e ndaj me të vërtetë këtë protestë, sepse me dialog ky buxhet ndoshta do të dukej shumë më mirë. Nuk besoj në "mantrën" se ky është i vetmi buxhet i mundshëm", tha ajo për mediat. Sipas Jotovës, kurrë më parë nuk është miratuar një buxhet me një mungesë të tillë dialogu dhe qëndrim arrogant nga ana e autoriteteve jo vetëm ndaj kundërshtarëve politikë, por edhe ndaj qarqeve të biznesit, partnerëve socialë, sindikatave dhe shoqërisë civile.

Protesta u organizua nga koalicioni opozitar "Po e Vazhdojmë Ndryshimin - Bullgaria Demokratike", por u mbështet nga formacione të tjera parlamentare, organizata punëdhënësish, biznese dhe një gamë e gjerë qytetarësh. Arsyeja kryesore - mospajtimi me projektbuxhetin për vitin 2026, i cili përfshin një rritje të kontributeve të sigurimeve shoqërore dhe një taksë mbi dividentët. Megjithatë, nëse e shohim në mënyrë më të përgjithshme, mund ta konsiderojmë pakënaqësinë civile jo thjesht si një reagim ndaj numrave specifikë në buxhet, por si pjesë të një dinamike më të gjerë politike - në prag të futjes së euros nga fillimi i vitit 2026, me shqetësime për drejtësinë sociale, stabilitetin ekonomik dhe transparencën e vendimeve.

Kjo i bën shumë njerëz të ndihen të privuar nga mjetet për ndikim, përveç rrugës. "Protesta mbetet mjeti i vetëm i kësaj opozite. Ajo do të përdoret për të gjitha llojet e çështjeve", komentoi sot politologu Hristo Pançugov në një intervistë për Radion Kombëtare Bullgare.

Përpiloi: Elena Karkallanova

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva